DIŞ GEBELİK  NEDİR? NEDEN OLUŞUR?

Normal bir gebeliğin oluşma sürecine bakarsak  ,sperm ve yumurta  hücresi   tüpün batın içerisinde açılan ampulla denen bölgesinde karşılaşıyor .  Döllenmiş yumurta   yaklaşık 6-7 günlük bir yolculukla rahim içerisine geliyor ve  yerleşiyor . Bundan sonra  oturduğu yerde anne  dolaışımı ile arasındaki alışverişi sağlayan plasenta oluşmaya  başlıyor  ve kanda beta HCG  adındaki hormon   yükselmeye ve belirtiler görülmeye başlıyor. Önceden geçirilmiş  enfeksiyon,  batın ameliyatları , tüp bebek  tedavisi  , endometriozis  gibi bazı nedenlerle  döllenmiş yumurtanın   tüpteki  hareketi  gerçekleşemeyebiliyor. Tüpün tıkanması, tüpün hareket kabiliyetinin bozulması gibi nedenler, döllenmiş yumurtanın tüp içerisinde rahime geri dönüşünü bir şekilde engelliyor ve  gebeliğin mevcut bulunduğu yerde  yerleşmesi ve gelişmesine sebep oluyor . Bu da dış gebelik denilen duruma neden oluyor. Fallop  tüplerinin çapı birkaç milimete  olduğu için gebelik büyüdükçe tüp duvarının yırtılmasına neden olarak  tedavi edilmez ise hayatı tehtit  edecek  batın içi kanamya yol açabilir.  Dış gebeliği bu kritik aşamya gelmeden tanımak oldukça önemlidir.

BELİRTİLER:

Erken dönemde beliritler   gebelik belritileri ile aynıdır: adet gecikmesi , hafif leklenme ve kanama sıkılıkla beraberinde görülür ,  bulantı,  halsizlik ,kokulara karşı hassasiyet dış gebelikte  de görülebilir çünkü bunlar kandaki beta HCG hormonunun artışına bağlı değişiklilerdir. Daha sonraki aşmada tüp içinde büyüyen gebelik aynı tarfta daha belirgin kasık ağrısına sebep olabilir . Yırtılma gerçekleşirse kan kaybına bağlı şiddetli karın ağrısı ve şok tablosuna neden olur : tansiyon değerlerinde düşme, çarpıntı, halizlik  baygınlık  , ciddi kansızlık.

TANI:

Erken aşamada tanı mümkün. Normal bir gebelikte  48 saatte betaHcg değeri %50 artarken ,  dış gebelik  durumunda bu artış genellikle  daha düşüktür. Yine  kandaki değer  1500 iü üstüne  çıktığında transvajinal   ultrason ile  rahim içerisinde gebelik kesesi görülebilmeli . Bu değerde   kese görülemiyor ise  kesenin  rahim dışında olma ihtimali oldukça yüksektir  . Bazen rahim  içine yerleşen  ancak  iyi gelişmeyen  gebelikler dış gebeliği taklit edebilir. Bu durumda da kandaki beta HCG değeri uygun artış göstermez ve rahim içinde kese görülmez. Tanı  için  rahim  içindeki dokuları aspire ederek patolojik  olarak incelemek   gerekli  olabilir.

Rüptüre ektopik gebelik durumunda  batın içi kanamayı  ultrason ile tespit etmek mümkün , daha büyük gebeliklerde ise  tüpün içindeki gebelik kesesi ve fetal nod , hatta kalp atışları  görülebilir . Bu durum genellikle gebelik 7-8 haftadan daha büyükse mümkündür.

TEDAVİ:

İlaçla  - medikal tedavi  veya  cerrahi  - açık veya  laparoskopiyle dış gebeliğin yüksek başarıyla tedavisi mümkündür. Ne zaman ilaçla, ne zaman açık, ne zaman kapalı ameliyat tercih ediliyor?
Dış gebeliğin yerleşim yeri ,  beta HCG   değeri,   hastanın genel durumu   , fetal kalp atışının görülüp görülmemesine  göre karar verilir.Uygun  şartlar sağlanırsa Metotreksat adında  bir iğne yardımıyla, tıbbı tedaviyle, bir kez, bazen de tekrarlayan dozlarla,  anormal bölgede yerleşmiş gebelik  hücreleri  yok edilip gebelik   sonlandırılabiliyor . Onun dışındaki tedaviler cerrahidir . Tüpün yırtıldığı, batın içi kanamanın fazlalaştığı, hastanın genel durumunun kötü olduğu durumlarda kanamayı hızlıca kontrol etmek adına açık ameliyat  hala gerekli olabilir.Tüpün alınması ya da tüpün içerisinden dış gebelik kesesinin çıkarılması   şeklinde iki yöntem kullanılabilir . Kapalı ameliyatın (laparoskopi) seçilebilmesi için  hastanın genel durumun iyi, tüpün henüz yırtılmamış olması gerekiyor. Dış gebelik ameliyatı geçirmek sonrasında komplikasyonlar yaratıyor mu?
Bir kere dış gebelik ameliyatı geçirmek ya da bir kere dış gebelik geçirmek, bir sonraki gebelikte dış gebelik riskini arttırıyor.  Hasarlı bir tüp üzerine bir hasar daha gelmiş olacağından, bir sonraki gebelikte dış gebelik yaşama ihtimali yüzde 10 kadar artıyor. Bu önemli bir artıştır ve hastanın   bir sonraki  gebeliğinde   erken dönemde   değerlendirilmesi  gerekiyor.