NORMAL DOĞUM

Rahim kasılamalrının başlaması  ile  rahim ağzının açılması sonucu fetüs ve eklerinin genital  yolu  takip ederk vajinal yolla doğması sürecidir. 3 evrede  gerçekleşir.

AÇILMA EVRESİ: rahim ağzı  3-4cm boyunda kapalı tüp benzeri yapıdır . Rahim ağzının bu kapalı pozisyonundan 10 cm  kadar genişlemesine kadar geçen süreçtir.Gizli ve aktif faz olmak üzere 2 dönemden oluşur.

LATENT FAZ : düzensiz rahim ağrılarının olduğu, rahim ağzının yavaşça yumşadığı ve 2-3 cm açıklığıa kadar açıldığı dönemdir. Birçok hastada kasılmalar belli belirsizdir , zamanla daha kısa aralıklarla gelmeye ve 1 dakikadan uzun sürmeye başlar  . Genellikle  bu dönemin sonunda rahim ağzında bulunan mukus tıkacı atılır – kanlı-sümüksü  nişan  olarak adlandırılan akıntı  oluşur. Latent faz uzunluğu  birkaç gün ile birkaç saat arasında değişebilir.Bu nedenle bebek hareketlerinde azalma ve ek risk faktörü yoksa anne adayının  bu dönemi evde  rahatlatıcı ve gevşetici aktiviteler yaparak geçirmesini tavisye ederiz . Ilık duş almak, ayakta gezmek,  bel ve sırt masajı   gebenin rahatlamasına yardımcı olabilir . 10 dakikada  2-3  kez,   düzenli ağrılar başladığında   hastaneye başvurulmalı.

AKTİF FAZ: düzenli  , ağrılı rahim kasılmalarının başladığı, rahim ağzının açıldığı dönemdir .Ortalama 6-8 saat kadar sürer. Daha önce doğum yapmış hastalarda daha kısa, ilk doğum yapacaklarda 14-16 saat kadar uzayabilmektedir . Ağrılar giderek daha şiddetli olmakta ve uzun sürmektedir  , bebeğin baş basısı nedeniyle şiddetli bel  ağrısı ile birlikte  ve ıkınma hissi yaratbilir. Bu dönemde  rahim ağzının  açılma hızı ortalama saatte 1 cm’ dir. Bebeğin durumunu değerlendirmek açısından fetal kalp hızı monitorizasyonu  belli aralıklarla yapılmalı . Su kesesi kendiliğinden veya  doktorunuz tarafından , doğumu hızlandırmak ve amnion sıvısının mekoniyumla boyalı olup olmadığını değerlendirmek açısından  açılabilir. Ağrıyı azaltmak amacı ile epidural anestezi veya güçlü ağrı kesiciler bu dönmede uygulanabilir. Kasılmalar arasında yürümek, plates topu üzerinde zıplamak, pozisyon değiştirmek, su havuzuna girmek , duş almak gibi yöntemlerle ağrı  kontrol altına alınabilir. Bu dönemin sonunda bebeğin başı vajina girişine doğru inmeye başlar ve  gebe kasılmalar esnasında ıkındırtılır.

DOĞUM EVRESİ :  rahim ağzının 10 cm kadar açılmasından bebeğin doğumuna kadar geçen evredir. Annenin aktif ıkınmaları ile bebeğin başı vajen boyunca belli dönme hareketleri yaparak pelvis olarak adlandırılan kemik çatının  nispeten dar bölümlerini aşmaya çalışır. Bu iniş süreci başarılı bir şekilde gerçekleşirse önce baş, daha sonra omuz ve vücut doğar. Bu dönem daha önce doğum yapmamış hastalarda 2 saat , epidural anestezi uygulandı ise 3 saat kadar sürebilir. Bebeğin kalp atışları genellikle sürekli   takip edilir. Ikınma ayakta, yatakta, çömelerek ,  diz -dirsek veya yan pozisyonda yapılabilir. Pozisyon gebenin tercihine brakılmalıdır. Bebeğin doğumundan sonra durumu stabilse  anne goğüsü üzerine  konularak anne ile ilk teması sağlanmalıdır. Bebek hızlıca kurulanır , hava yolu temizlenir , göbek kordonu 30-60 sn sonra klemplenmelidir. Bu şekilde plasentadan   bebeğe kan geçişine  fırsat tanınır .  Geç kordon klemplenmesi  bebeğin dış ortama  adaptasyonunu  kolaylaştırır. İlk emzirme  bu anda başlatılmalıdır.

PLASENTANIN AYRILMA EVRESİ: 5-10 dakika ile 30 dk arasında sürebilir. Bu dönemde plasenta ve zarları rahimden atılır. Plasentanın hızlı ayrılması annedeki kanama miktarını azaltacağı için rahim masajı ile birlikte  göbek kordonu  kontrollü  bir şekilde çekilir. Bu dönemde rahim kasının iyi bir şekilde kasılması oldukça önemlidir ve doğum sonu kanamayı durduran en önemli mekanizmadır. Kasılmaların güçlü ve uzun süreli olmasını sağlamak için uterotonik ( rahim toplayıcı ) ilaçlar uygulanır. Vajen ve vulva bölgesi yırtık ve kanama odakları açısından değerlendirilir. Yırtılan alanlar  onarılır. Bu işlemler için lokla veya epidural anestezi altında uygulanır.

Doğumdan sonraki birkaç saat  hem bebek hem anne açısından oldukça önemlidir. Bebeğin ilk muayenesi ve aşıları uygulandıktan sonra  solunumu normal ise sık sık emzirilmelidir. Süt salgısı hemen başlar , miktar olarak az ve süt renginde olmasa da seröz bir sıvı kıvamında olan ilk sür klostrum zengin antikor içeriği nedeniyle  bebek için oldukça önemlidir .Doğum sonrası ilk birkaç saat annnin durumu  kanama  , rahim tonusu , tansiyon ve ateş  ölçümleri  ile  değerlendirildir. Erken dönemde ayağa kalkıp hareketlenmek, lohusalık döneminde daha fazla görülebilen ve   derin ven trombozu olarak bilinen toplar damar tıkanklığı  riskini azaltır .